جشن اَمردادگان خجسته باد
در گذشته هر روز برای خود نامی داشت. هنگامی که نام ماه و روز یکی می شد جشنی برگزار می شد. جشن امرداد، 7 امرداد ماه (اَمرداد روز از ماه اَمرداد) در ستایش و گرامیداشت امشاسپند امُرداد برگزار میشود. واژهی امرداد در پارسی اوستایی اَمِرتات ameretat و در پارسی پهلوی اَمرداد amordad است.
واژهی امرتات، از سه بخش درست شده است: (اَ + مِر + تات). بخش نخست، اَ در زبان پارسی پیشوند نایش (نفی) است، بخش دوم، مَر از ریشهی کنشی (مصدری) به چم مرگ و بخش سوم، تات پسوند رسایی و تندرستی است، و رویهم رفته به چم (معنی) بیمرگی و جاودانگی است. یادآوری میشود که امرداد هم ریشه با واژهی انگلیسی Immortal است.
این نام در اوستا، به ویژه در گاتها فروزهای (صفتی) است برای اهورامزدا، نماد جاودانگی و پایندگی او.
امرداد در باورهای ایرانی در جهان گیتیک (فیزیکی) نگهبان و سرپرست گیاهان و روییدنیها است و از همین روی با خرداد در کنار هم جای دارند، چون رسایی یا هُردات (کمال) و پایداری در جهان مینُوی از آن این دو امشاسپند است.
از این روی این جشن را بیشتر در دامن نهاد یا پرهام (طبیعت)، برپا میکردند.
نیاکان ما در این روز به به باغ ها و کشتزارهای خرم و دلنشین می رفتند و پس از نیایش به درگاه اهورامزدا و در پی آیینهایی این جشن را با شادی و فرخندگی در هوای پاک برگزار می کردند.
یادآوری میشود که زرتشتیان(نیاکان ما) شیفته نهاد (طبیعت) بودند و همیشه در چپیرهی (جامعه) آنان نهاد از جایگاه والا و پر ارجی برخوردار بود و در نگهداشتن آن بسیار کوشا بودند در آیین زرتشت نهاد بخشی از اهورامزدا است و پاداش کسی که در نگهبانی جانوران، نهاد و آبادانی آن می کوشد از هزارها بار نیایش بیشتر است. کوتاه سخن اشو زرتشت میگوید: آسیب رساندن به نهاد برابر با ناسزا گفتن به آفرینندهی آن است.
گوشزد: همانگونه که گفته شد واژهی امرداد به چم (معنی) بی مرگی است و اگر "اَ" آن را که پیشوند نایش (نفی) است برداریم، به مرداد به چم دیو نیستی و مرگ دگرگون میشود. شوربختانه در گاهنامههای (تقویم) امروز ایران به نادانی و بدون آگاهی به جای ماه امرداد، ماه مرداد بکار گرفته میشود، که این شایسته نیست. از همین روی زیباست اگر به جای واژه ماه مرداد، واژه ماه امرداد را زین پس بکار گیریم.
امرداد مه است سخت خرم مَی نوش پیاپی و دمادم
ایدون باد