ه) فهمیدن هیجان‌های دیگران

تا چه اندازه هیجان‌های دیگران را درک می‌کنم. اگر هیجان‌های دیگران را درک نکنم با ذهن عقلی آنها ارتباط برقرار می‌کنیم، از ذهن تجربی آنها آگاه نیستیم شکست می‌خوریم.

روش‌های فهمیدن هیجان‌های دیگران:

الف) استفاده از مهارت‌های گوش دادن؛ همواره یک سری مسائل ما را از گوش دادن باز می‌دارد. برخی از آنها عبارتند از:

1. قبل از این که حرف طرف تمام شود، ما شروع می‌کنیم به قضاوت؛ مثلاً به محض شنیدن کلمه ژاپن ذهن ما درگیر کلیت‌هایی می‌شود که از قبل درباره ژاپن می‌دانیم.

2. کلیشه‌ای برخورد کردن؛

3. گوش کردن بدون هم­دلی؛ سومین عاملی که مانع استفاده از مهارت‌های گوش دادن می‌شود، گوش کردن بدون هم­دلی است. مثال ملانصرالدین و سه شاکی و بعد خانم او. گفت تو هم درست می‌گویی. تبیین روان شناختی‌اش این است که او با ذهن عقلی به قضیه نگاه می‌کرد، ولی این با ذهن تجربی به قضیه نگاه می‌کرد.

4. گوش کردن تمرینی و تکراری؛ افراد در میزگردها ژست گوش دادن را می‌گیرند، ولی در واقع در فکر حرف­هایی هستند که باید مطرح کنند.

5. تورم خود.

ب) در بحث‌های آموزشی گلمن و دیگران برای آگاهی هیجان‌های دیگران توصیه‌هایی شده:

همه کارها را کنار بگذاریم و فقط به او گوش دهیم؛

شناسایی هیجان‌های مربوط به آن کلمات؛

هم به محتوا گوش ‌دهد و توجه ‌کند و هم به رابطه؛

تکرار کلمات فرد در ذهن خود و ساختن پرسش بر اساس آن کلمات؛

توجه به آثار غیر کلامی نیز در فهم هیجان‌های دیگران مؤثر است. مثال: می‌توانی آخر هفته جای من بمانی؟ می‌توانم ولی می‌بینم لب‌هایش می‌پرد این نشان می‌دهد که راضی نیست و احساس مثبت ندارد نسبت به این موضوع؛

هم‌چنین درک هیجان‌های دیگران تا حدود زیادی به شایستگی‌های ما بستگی دارد. شایستگی از نظر گلمن بر دو نوع است:

شایستگی‌های شخصی: چگونه خودمان را مدیریت کنیم؟

شایستگی‌های اجتماعی: چگونه دیگران را مدیریت کنیم؟

شایستگی‌های شخصی:

آگاهی خود؛ گلمن می‌گوید برای آن­که خودمان را مدیریت کنیم، باید خودمان را بشناسیم. آگاهی حالات خود امکانات خود زمینه‌های شهودی خود.

آگاهی هیجانی؛

ارزیابی دقیق از خود؛

تعدیل و کنترل خود: مدیریت هیجان مدیریت امکانات درونی

اعتماد به خود؛

پذیرش مسئولیت فرد نسبت به خود؛

انطباق و سازگاری؛ انعطاف پذیرش سبک‌های متفاوت از سوی دیگران.

ابتکار عمل؛

انگیزش؛ مثلاً سائق موفقیت.

تعهد؛

خوش­ بینی و امیدواری؛

شایستگی‌های اجتماعی:

هم­دلی؛ آگاهی نسبت به هیجان‌ها نیازها و دغدغه‌های اطرافیان است.

نفوذ؛

مدیریت تضاد؛ حمله کردن به مشکل به جای فرد.

ارتباطات؛

رهبری همراه با چشم انداز؛

میثاق سازی در افراد.

منبع کلیه مطالب جایگاه هوش هیجانی در روانشناسی:‏

http://www.daeh.org/content/view/144/811/