درود بر شما

مطلبی که شاید در آموزه های دینی برای برخی از ما جای تعمق و سوالاتی داشته، در کاوش ها و تحلیل های باستان شناسی به نتایج جالبی رسیده. البته بسیاری از موارد در علم باستان شناسی در انتظار رد و جایگزینی با فرضیات جدیده. اما بشنوید از داستانی که از کودکی با همراه بوده:

 طوفان نوح

شاید برای بسیاری از ما  این موضوع، مورد سوال بوده که این طوفان در کجا رخ داده، دکتر افراسیاب پور ، عضو هیات علمی دانشگاه شهید رجایی تهران در این زمینه به نتایج جالب و قابل بحثی رسیدند که به طور خلاصه به این شرحه (افزوده های منم این رنگی) :

و آن کشتی به دریا با امواجی مانند کوه در گردش بود در آن حال نوح از راه شفقت فرزندش را ندا کرد ای پسر تو هم به این کشتی در آی و با کافران همراه مباش. (42) آن پسر نااهل پاسخ داد که من به زودی بر فراز کوه روم که از خطر هلاکم نگه دارد، نوح گفت: ای پسر امروز هیچ کس از قهر خدا به لطف او نجات نیابد این بگفت و موج میان آنها جدایی افکند پسر با کفار غرق شد. (43) و به زمین خطاب شد که آب را فرو بر و به آسمان خطاب شد باران را قطع کن و آب به یک لحظه خشک شد و حکم انجام یافت و کشتی بر کوه جودی قرار گرفت و فرمان هلاک ستمکاران در رسید. (44) و نوح به درگاه خدا عرض کرد: پروردگارا فرزند من اهل بیت من است (که وعده لطف دادی) و وعده عذاب تو هم حتمی است که قادرترین حکم‌فرمایانی. (45) خدا به نوح خطاب کرد که فرزند تو هرگز با تو اهلیت ندارد زیرا او را عملی بسیار ناشایست است پس تو از من تقاضای امری که هیچ از حال آن آگاه نیستی مکن من تو را پند می‌دهم و از مردم جاهل مباش. (46) نوح گفت: بار الها پناه می‌برم به تو که دیگر چیزی که نمی‌دانم تقاضا نکنم و اکنون اگر مرا نبخشی و ترحم ننمایی من از زیانکارانم. (47) به نوح خطاب شد که از کشتی فرود آی که سلام ما و برکات و رحمت ما بر تو و بر آن امم که همیشه با تواند. و به امت‌هایی که (ستمگر شوند) پس از آنکه بهره از دنیا دهیم آنان را عذاب دردناک خواهیم کرد. (48) این از اخبار غیب است پیش از آنکه ما به تو وحی کنیم و قومت هیچ از آن آگاه نبودید پس تو در طاعت حق صبر کن که عاقبت اهل تقوی نیکو است. سوره هود

سال 1362 که از جبهه برگشتم در صدا و سیمای مرکز لرستان مشغول کار شدم. برنامه‌ای رادیویی داشتم که باید درباره زندگی ایلات و عشایر استان پژوهش می‌کردم. طی این پژوهش متوجه شدم کوهی به نام "سرکشتی" در سمت نورآباد و نهاوند قرار دارد. شنیدن این نام برایم بسیار جالب بود؛ چراکه در آن منطقه نه دریایی است و نه راهی که با دریا ارتباط داشته باشد، اما اینکه "سرکشتی" از کجا آمده بود آغازی شد بر مطالعاتم. 

در قلب رشته‌کوه زاگرس، کوهی به نام "گرین" قرار گرفته است.  این کوه از شمال نهاوند شروع و تا شمال غرب این شهر ادامه دارد. رود معروف "گاماسیاب" که سرچشمه رود کرخه است از این کوه سرچشمه می‌گیرد. با مطالعاتی که انجام دادم به اسناد و مدارکی پی بردم که در آنها گفته شده بود "نهاوند" همان "نوح،‌آب‌، بند" است و به علت کثرت استفاده طی سال‌های دور از "نوح آب‌بند" به "نهاوند" تغییر یافته است.

اگر به رشته‌کوه زاگرس توجه کنید،‌ متوجه خواهید شد که این رشته‌کوه مانند دیواری است که هر دوطرف آن دشت قرار دارد شکل این رشته‌کوه به خوبی نشان می‌دهد که اگر در منطقه بین‌النهرین توفانی روی داده باشد این کوه آن را مهار کرده است چون اصلی‌ترین دیواره‌ای است که می‌تواند از سر راه آن توفان قرار گرفته باشد.
همان گونه که گفتم کوه‌ گرین در قلب زاگرس قرار گرفته است.  ارتفاع همه قله‌های زاگرس نزدیک به هم است. در سلسله‌کوه‌های گرین کوهی قرار دارد به نام "سرکشتی"، این کوه 2هزار و 80 متر ارتفاع دارد. با بررسی میدانی در این کوه متوجه شدم بالای آن دو قبر خیلی قدیمی قرار گرفته است که هم‌اکنون به عنوان امامزاده "بابای بزرگ" مورد زیارت مردم قرار می‌گیرد.

در فرهنگ ایرانی فقط دو پیامبر را به نام بابای بزرگ می‌دانند یکی نوح و دیگری آدم.
از روزگاران دور مردم منطقه نهاوند و نورآباد برای زیارت، پا به این منطقه می‌گذاشته‌اند.

آیه 44 سوره نوح اشاره می‌کند "و به زمین خطاب شد که آب را فرو بر و به آسمان خطاب شد باران را قطع کن و آب به یک لحظه خشک شد و حکم انجام یافت و کشتی بر کوه جودی قرارگرفت و فرمان هلاک ستمکاران در رسید"
قرآن اشاره می‌کند که جودی محل به گل نشستن کشتی نوح است. با گسترش پژوهش‌ها متوجه شدم طایفه‌ای به نام جودی و جودکی در آن منطقه زندگی می‌کنند. هم‌اکنون هم افراد زیادی در سراسر ایران نام خانوادگی "جودی" یا "جودکی" دارند.

در این زمنیه اسناد بسیاری وجود دارد. ابن‌فقیه همدانی در سال 290قمری (1200سال پیش) در کتاب "البلدان" (به زبان عربی و چاپ 1885 اروپا) صفحه 237 نوشته است: "نهاوند از ساخته‌های نوح (ع) است و به آن نوح آوند گفته‌اند."

یاقوت حموی متوفی 624 قمری در کتاب معجم‌البلدان صفحه 361آورده است: "نهاوند را به این دلیل نهاوند گفته‌اند که از ساخته‌های نوح (ع)  است" .

ابی‌الفداء متوفی 732 در کتاب تقویم البلدان چاپ پاریس صفحه 417 یادآور می‌شود: "نهاوند شهری از سرزمین کوهستان است که نوح آن را بنا کرده است." .

زکریا قزوینی در سال 674 قمری در کتاب آثار البلاء صفحه 545 می‌نویسد: "نهاوند از بناهای نوح نبی(ع) است. اصلش نوح آوند بوده است".

در کتاب مجمل‌التواریخ تالیف سال 530 قمری صفحه 186 می‌خوانیم: "نوح پیغامبر شهر را بنا کرد به نام خویش "نوح آوند" و آن نهاوند است".

ابن اثیر در جلد سوم کتاب خود صفحه 335 می‌آورد: "نهاوند شهری است از بلاد جبل. گویند آن را نوح بنا کرده است"

در کتاب عجایب‌المخلوقات (سال 555 ق)که اروپایی‌ها آن را قبول دارند. در جلد 3 صفحه 275 آمده است: "نهاوند شهری قدیم است که آن را نوح بنا کرد. آن را نوح آوند گویند."

خلف تبریزی در سال 1062 در کتاب برهان قاطع صفحه 1173 می‌نویسد: "نهاوند: نوح‌(ع) بانی آن شهر بوده و ‌آن را نوح‌آوند می‌گفته‌اند یعنی "نوح تخت" و "نوح مسند". پایتخت نوح بوده و آوند به معنی تخت و مسند هم آمده است و به کثرت استعمال نهاوند شده است."

یکی از جغرافی‌دانان به نام پاپلی‌ یزدی در کتاب فرهنگ آبادی‌ها صفحه 8 درباره کوه سرکشتی نوشته است: "سرکشتی محل به گل نشستن کشتی نوح است و در غرب منطقه دلفان رشته کوهی است مربوط به دوران اول و دوم. مرحوم حاج‌حیدر که کهن‌سال‌ترین مرد قبیله بود درباره وجه تسمیه این کوه گفت: پس از فرو نشستن توفان نوح، کشتی نوح بر بالای این کوه به گل نشست و از حرکت باز ایستاد."

اهل حق که گروهی از درویشان قدیمی غرب ایران هستند برای گنبد "بابای بزرگ" (همان قبر نوح) احترام خاصی قائل هستند و قرن‌ها است که به صورت کاروان از استان‌های کردستان، کرمانشاه و لرستان به زیارت آن می‌روند.
هنری راولینسون دانشمند آشورشناس [ این فرد نخستین کسی بود که با ماه ها قرار گرفتن بر ارتفاعات بیستون و تلاشی که حتی از یک ایرانی بعید بود با ترجمه کتیبه بیستون داریوش بعد از گروتفند (استاد ژیمناستیکی که حداقل از همه باستان شناسای ما جلوتر بود) موفق به رمز گشایی کامل و بی اشتباه از خط میخی شد] در سال 1838 نوشته است: در 25ماه مه به کوه زیبای "چهل نابالغان" رسیدیم که از طرف غرب به یک سلسله کوه مرتفع به نام سرکشتی می‌رسد. لرها معتقدند کشتی نوح پس از توفان در آن جا به گل نشسته است."

وجود قبر نوح و آرام گرفتن کشتی این پیامبر در ایران نه تنها حرفی امروزی نیست بلکه سخنی تاریخی است و مانند این جملات در کتاب‌های زیاد دیگری نیز آمده که شرح آن در این جا نمی‌گنجد.

سال 79 نسخه‌ای از مقاله‌ "نوح و نوحاوند" را برای بنیاد نوح‌شناسی آمریکا فرستادم چون در داخل کشور کسی به این موضوع اهمیت نداد. [البته تعجبی نداره. اما بازم آدم می خواد داد بزنه آقایون تو بعضی کارای پژوهشی هم پول هست. ترا به خدا یکم عنایت! اثبات این موضوع یعنی توریست و توریست یعنی اشتغال و ارزآوری. کاری که عراق و ترکیه و هر کشوری که دستش رسید با نسبت دادن شخصیت ها و اماکن ایرانی مسلم به خودشون دارن انجام می دن. اونها از دروغ بهره برداری می کنن و ما نسبت به واقعیت هامون بی تفاوتیم.]

پس از اینکه مقاله را به آمریکایی‌ها دادم گروهی سه‌نفره برای بررسی موضوع به ایران آمدند. با یکی از آنها به منطقه رفتیم. از منطقه فیلمبرداری کردند. سنگ‌های عجیبی در منطقه پیدا کردیم؛ مانند حلقه‌های زنجیر و قبرهایی مربوط به دوران پیش از اسلام. به اتفاق با 15 تن از پیرمردهای اطراف که مصاحبه کردیم همگی آنها می‌گفتند نام این کوه سرکشتی است و اجداد ما گفته‌اند قبر نوح اینجاست. جالب اینکه تا 80 کیلومتر آن سوتر از منطقه افراد بومی همین نکته را نیز می‌گفتند.

چند ماه بعد از بازدید آمریکایی‌ها یک گروه انگلیسی از منطقه بازدید کرد [اینها کجان، ما کجا].

نمی‌دانم چگونه متوجه شدند [من می دونم از کجا، اون ور ایران نیست که هیج اندیشمند و پژوهشگری از حال بقیه مطلع نباشه، مدام اینها در حال تبادل اطلاعات و بروز شدنن، بر عکس ما که علوممون فسیل شده، از لحاظ علمی شدیم جزیره رابینسون کروزواِ]، اما ظاهرا با صرف‌ هزینه‌های زیادی منطقه را مورد بازدید قرار دادند و قرار است طی ماه‌های آینده دوباره به نهاوند بروند.

کشورهای دیگری هم مدعی نوح هستند!

هم‌اکنون شش کشور عراق، سوریه، ترکیه، آذربایجان، ایران و یمن مدعی هستند که کشتی نوح در آنجا آرام گرفته است. بدون هیچ تعصبی می‌گویم که اسناد و مدارک ایران بسیار قوی‌تر از سایر کشورها است. گرچه معتقدم اسناد و مدارک ایرانی‌ها بسیار قوی‌تر است اما باز تاکید می‌کنم کار علمی تعصب‌بردار نیست و هر کس سند و دلایل ارائه دهد باید حرف او را پذیرفت و نباید فراموش کنیم درباره امور باستانی نمی‌توان به قطعیت صحبت کرد.

شما توجه کنید پس از مطرح شدن این فرضیه چند گروه باستان‌شناس معتبر پای به کشورمان گذاشته‌اند. جای تعجب است چنین موضوع مهمی برای برخی از مسوولان اصلا جالب نبوده ! [تعجب شما جای تعجب داره!] اما کشورهای دیگر با وجود اینکه اسناد و مدارک ضعیف‌تری دارند با استفاده از تبلیغات فراوان و حمایت دولت‌هایشان، توانسته‌اند توریست‌های زیادی را جمع کنند.

آرام گرفت کشتی نوح در ایران را از سه جنبه علمی و تاریخی، اسطوره‌ای و داستانی و دینی و مذهبی بررسی کرده‌ام. از هر سه جنبه می‌توان ثابت‌ کرد هزاران سال پیش توفانی رخ داده است.

همه فرهنگ‌ها به نوعی داستان نوح را شنیده‌اند و آن را باور دارند. سال 1891 پژوهشگری به نام "اندری" ماجرای توفان نوح را با روایت‌های مختلف گردآوری کرده است. 68 روایت محلی، 13 روایت در آسیا، 4 روایت در اروپا، 5 روایت در آفریقا.

ویلکاکس یکی از باستان‌شناسانی است که در منطقه بین‌النهرین پژوهشی انجام داده و فرضیه‌ای را عنوان می‌کند که براساس آن طغیان رود فرات منشا توفان نوح بوده است. آب بالا آمده و کوهستان زاگرس را فراگرفته و زاگرس همچون سدی جلوی این آب ایستاده است.

نمی‌توان در مورد وقوع این توفان عدد ‌داد اما اگر بخواهیم حدودی سال وقوع توفان نوح را بگوییم می‌توان گفت حدود 4هزار سال پیش این توفان رخ داده است.

 تورات معتقد است توفان 350سال طول کشید. قرآن در چهار سوره هود، نوح، مومنون و اعراف در خصوص توفان نوح سخن به میان آورده اما هیچ اشاره‌ای به سال نمی‌کند.

 برگرفته از مصاحبه علیرضا بهداد با دکتر افراسیابی